Yetenek nedir? İşletmeler yetenekli işgücünü nasıl keşfedebilir? Onları işe almak için nasıl davranmalıdır? Pek işe aldıktan sonra yetenekli kişiler nasıl elde tutulabilir? Bu ve benzeri soruların cevabını verebilmek için yeryüzünde binlerce kitap, makale, bilimsel çalışma, köşe yazısı ya da zirveler düzenlenmekte. Aslında bu tarz sorulara en doğru yanıtları bulabilmek için öncelikle yeteneklilerin ne istediğinin tespit edilmesi gerekir. Yani kendisini yetenekli olarak kabul eden ya da bunu iş sahasında yöneticilerine ispat eden bir çalışanın çalıştığı ya da çalışacağı işyerinden beklentilerini keşfetmek çok önemlidir. Dünyanın en saygın araştırma enstitülerinden biri olan Korn Ferry Enstitüsü’nün “1000 kişiden oluşan yetenek keşfi uzmanları”na sorarak gerçekleştirdiği araştırmanın sonucu da “çalışmanın geleceği ve yeteneklilerin isteklerine ilişkin değişimleri” gözler önüne sermekte. İşte araştırmanın sonuçları:

1. Bana Kültürünü Göster: Bugün yetenekli işgücünün çalışacağı şirketi seçerken en fazla önem verdiği husus, firmanın gerçekten bir kurum kültürüne sahip olup olmadığıdır. Kurum kültürünün, yeteneklileri bu denli etkilemesinin altında yatan neden çalışacakları şirketlerde bir kimlik ve aidiyet arayışı içerisine girmeleridir. Şüphesiz ki bu kimliğin altında yatan temel gelişim alanı da kurumsallaşmadır. Kurumsallaşma aşamalarını tamamlamış bir şirketin çalışanlarına olan bakış açısı, onlara verdiği güven ve gelişim imkanları yeteneklilerin gözünü bu alana çevirmelerine neden olmaktadır.

2. Kişisel Kariyerim Önemli: Bireyselciliğin bu denli önemsendiği, işte ilerlemenin tabulaştırıldığı bir iktisadi sistemin olmazsa olmazıdır kişisel kariyer. Yetenekliler, şirket içerisinde ilerleme imkanı olduğunu görmek ister. Aslında bu, onların temel motivasyon kaynadığıdır aynı zamanda. Aksi taktirde onlar için geleceği öngörmek ya da planlama yapmak mümkün olmayacaktır.

3. Tabi ki Para da: Para, para, para. Pardon ya bu başka bir konunun mevzusuydu. Biz gelelim yeteneklilerin keşfine. O da ne? Yetenekliler de para istiyor. Şakası bir yana insanoğlunun bir kısmı temel tüketim ihtiyaçlarını giderebilmek; bir kısmı temel yaşamsal ihtiyaçlarının yanında psikolojik, sosyal ve kültürel faaliyetlerini gerçekleştirebilmek; sayıca çok az bir kısmı ise tüm bunların yanında kendini gerçekleştirme ve saygınlık elde etmek için paraya ihtiyaç duyarlar. Yeteneklileri hangi gruba sokmalıyım bir miktar kararsızım ancak şu bir gerçek ki yetenekliler de uzaylı değil. Onların da paraya ihtiyaçları var. Üstelik onlar yetenekleri sayesinde şirketlerinin büyük paralar kazandığı bilincinde hareket ediyorlar.

4. İmaj Herşeydir: Günümüz imaj devri. Giyim kuşamdan tutalım da kullanılan teknolojik cihazlara kadar pek çok insan imaj derdinde. Yetenekliler de imajı seviyor. Ancak onların derdi daha çok kurumun itibarı ve marka yönetimiyle ilgili. Yetenekliler, kartvizitlerini karşılarındaki kişilere takdim ettiklerinde onların yüzlerindeki tatlı gülümsemeyi, hayranlık duyma ve bir miktar kıskançlık ifadelerini görmeyi seviyorlar. Aslında markası ve imajı güçlü bir şirkette çalışmak yeteneklilerin kendilerine olan imaj yönetimlerini de artırıyor.

5. Ne İçin Varolduğunu, Hangi Değerlere Sahip Olduğunu Bilen Şirketler İyidir: Yetenekliler, misyon kelimesinin içeriğini dolu görmek isterler. Yani benim çalışacağım şirketin varoluş nedeni nedir? Hangi müşteri grubuna hangi ürün ya da hizmeti sunmayı istemektedir? Dolayısıyla müşterilerini, rakiplerini, ikame ürünlerini, tedarikçilerini ve piyasanın şartlarını çok iyi bilmekte midirler? Misyonundan vizyonuna doğru yolculuk yaparken hangi temel değerlere sıkı sıkıya bağlı kalacaktırlar? İşte yetenekliler böyle bir değerler kümesine sahip olmak istemektedirler.

6. Sonuca Odaklanmak Önemlidir: Günümüzde şirket departmanları dönemlik olarak gerçekleştirmek zorunda oldukları performans göstergelerini ve hedeflerini bilmek isterler. Bu çerçevede standart iş yapış biçimi olan tam günlü çalışma (sabah 08:00’den akşam 17:00’ye kadar) yetenekliler için bir anlam ifade etmemektedir. Onlar için önemli olan kendilerine tanımlanan hedeflere ulaşmaktır. Yani sonucu elde edip edemedikleridir. Dolayısıyla bu sonuca işyerinin içerisinde, bir yüzme havuzunun bahçesinde, bir otel lobisinde ya da kendi evlerinde ulaşmış olmalarının hiçbir önemi yoktur. Şirket içerisindeki esnek çalışma biçimleri yetenekliler açısından büyük önem taşımaktadır.

7. En Azından Proje Dönemince İstikrar İstiyorum: Uzun süreli aynı işyerinde çalışmak yeteneklilerin en büyük istekleri arasında değildir elbet. Ancak aldıkları işi de başarılı bir şekilde bitirmek isterler. Özellikle proje odaklı çalışma dinamiklerinde yetenekliler projelerinin başarılarını görmek ve bunu yaşamak isterler. Dolayısıyla uzun süreli olmasa da iş odaklı istikrar onlar için elzemdir.

8. Biraz da Halk İçin Bir Şeyler Yapın: Hep para ve kar konuştunuz, nerede toplumsal fayda diyenlere… Yetenekliler çalıştıkları firmaların toplumsal fayda sağlayacak alanlara da hassasiyet göstermelerini ve fedakarlık yapmalarını ister. Böyle bir firmada çalışıyor olmak, onlar için aslında yumuşatıcı niteliği de taşımaktadır. Sürekli olarak iktisadi kavramlar üzerinden cereyan eden çalışma hayatının herhangi bir karşılık beklemeksizin topluma ve yaşama da dokunuyor olması onların isteklerinden biri.