Hayvanlar Aleminde Liderlik

   Niye böyle bir yazı yazdım diye bana sorabilirsiniz? Tam olarak sebebini ben de bilmiyorum ama iki sebebi olsa gerek. Bunlardan biri “liderlik” konusuna duyduğum ilgi. Diğeri de hayatın değişmez ve en önemli gerçeklerinden biri olan hayvanlar. Acaba hayvanlar âleminin lideri kim? Gelin hep birlikte bakalım.

Ormanın Kralı mıyım?

   Aslanlar, dominanttırlar. Deneyimliler yerine çok güçlü ve saldırgan olanlar gruplarına lider olurlar. Güçsüz olan aslanlar, böylesi güçlü bir yönetim altında kendilerini güvencede hissederler. Lakin yönetilen grup, avlanan hayvanlardan paylarına düşen küçük parçalarla idare etmek zorunda olduğundan hep zayıf kalmaya mahkûmdurlar, çabuk hastalanırlar ve ömürleri kısa olur. Kurulan liderlik sadece fiziksel güce dayandığı için uzun sürmez. Yeni gelen daha güçlü bir erkek, derhal liderliği ele geçirir ve döngü böylece devam eder.

Fiiliyatta Lider

   Genelde yaşlı ve deneyimli olan dişi filler, gruplarına liderlik yaparlar. Grup içerisinde disiplini sağlamakla beraber asla kaba güç kullanmazlar. Grup içerisinden seçilen güçlü genç erkekler, liderleri yönetiminde grubu dışarıdan gelen tehlikelere karşı korurlar. Lider fil artık yaşlandığı ve hatalar yapmaya başladığı anda kendisinden sonra gelecek lider fili seçerek görevi ona teslim edip grup içerisindeki bebek filleri koruma, annelere yardım etme rolünü üstlenmeye başlar.

Beraber Yürüdük Biz Bu Yollarda!

   Bir kurt sürüsü yaklaşık olarak yedi ila yirmi adet kurttan meydana gelir. Sürünün biri erkek, diğeri dişi iki lideri vardır. Erkek lider, erkek kurtların, dişi lider de dişi kurtların en kuvvetlisidir. Erkek ve dişi kurtlar sürüde eşit şartlar altındadır. Fakat bu eşitliğin yanı sıra sürüde hiyerarşi hâkimdir. Sürünün liderlerine karşı görev ve sorumlulukları olduğu gibi, liderin de sürüye karşı sorumluluk ve vazifeleri vardır. Liderin vazifeleri arasında en başta sürüsü için kendini feda etmek gelir. Mesela, avcılar tarafından kovalanmakta olan sürüyü kurtarmak için lider, geride kalarak avcıları oyalar ve gerekirse kendini feda eder. Liderler yaşlanıp sürüyü eskisi gibi disiplinli ve mükemmel yönetemeyecek duruma gelirse sürü bunu hemen hisseder. Bu durumda sürünün en güçlü erkek ve dişi kurdu, liderlik görevini normal bir şekilde devralırlar.

   Liderlikten ayrılan kurtlar ise kaderlerine küsmeye yeltenmez, isyan da etmezler. Eski liderler, halefleri tarafından aşağılanıp, hor bakılmaz ve itilip kakılmaz. Bunlar sanki önceden lider değilmiş gibi, sürünün sade birer üyesi olarak yeni liderin yavrularının bakım ve gözetimini üstlenirler, bununla birlikte avlanma esnasında diğer kurtlar gibi kendilerine düşen görevi yapar, rollerini güçleri elverdiği sürece oynarlar.

Gürültücü Liderler

   Grup içerisinde en çok gürültü yapabilen lider olur. Grubun merkezinde durur. Ve her noktadan bilgi toplar; bir yandan sınırlarda gözcülük ve koruma görevi yapan erkek şempanzelerden istihbarat alırken bir yandan da dişilerin ve yavruların durumunu gözlemler. Lideri ayırt etmek için grup üyelerinin dikkatinin kimin üzerinde toplandığına bakmak gerekir. Lider, yiyecekleri elinde bulunduran değil, bütün bakışları üzerinde toplayandır. Lider sakin ve rahat değilse diğer şempanzeler huzursuzluk belirtisi göstermeye başlarlar.

Planlama, Uyum Dayanışma= V

   Göçmen kuşlar göçe birlikte başlarlar ve sürüler oluştururlar. Sürü oluşturma, düşmanlara karşı bir caydırıcılık sağladığı gibi uçuş esnasında sürüye güç, hız ve enerji avantajı da sağlar. Bir arada yaşamasalar bile göç zamanları geldiğinde bir bölgede toplanırlar. Kuş sürüsünün lideri sürüyü yönlendirir. Sürüye liderlik eden kuşlar yoruldukça görevi sürüdeki başka bir kuşa teslim eder. Kuşlar, güç birliğini “V” şeklinde uçarak sağlarlar. Her kuş, yanındaki ile en yakın mesafeyi korurken, aynı hızda uçar. Bununla birlikte kuşlar, liderlerini durumsal olarak değiştirirler. Güç birliği yaparlar. Doğada, “birlikte”, “aynı anda”, “korunarak”, “hedefli” ve “sinerji” içinde hareket etmenin en güzel örneğini teşkil ederler.

Kraliçe Olmak Zor Zanaat

   Gözle görebildiğiniz her bir arı kovanında bir tane bulunan ana arıya Arı Beyi ya da Kraliçe Arı denir. Bir tane kraliçe arı vardır. Tek görevi neslin devam etmesini sağlamaktır. Doğurganlığı ile meşhur bu arı sürünün yönlendirilmesinde de en etkili rolü oynar. En güzel çiçeklerin nerede olduğunu kovana bildiren dansçı arıdan tutun da bal toplayan işçisine kadar tek bir amaç vardır: Bal üretmek ve kovanı korumak.

Yıllara İnat Aldığı Yol Önemli!

   Bazı kelebek türlerinin bir günlük ömrü, hücre bölünmesinin hızlı olmasından dolayı, insanın 80 yılına denktir. Bu durumda 70 yaşında ölen bir insan mı daha uzun yaşar, 25. saatini gören bir kelebek mi? (Zülfü Livaneli – Kardeşimin Hikayesi)

Peki siz ne dersiniz? Sizce en lider karakterli hayvan hangisi?